κριτική απο τον Παντελή Ρούσσο
Την Παρασκευή που μας πέρασε παρακολούθησα το «Γράμμα στον Ορέστη» στο secret room του θεάτρου Αλκμήνη.
Πρόκειται για ένα μοναδικό μονόπρακτο που «φωτίζει» τις αθέατες πλευρές της ελληνικής μυθολογίας. Επικεντρώνεται κυρίως στη βαθιά πατριαρχική δομή της και στην αντικειμενοποίηση των απανταχού θηλυκοτήτων. Με όσο θάρρος τη διακατέχει, η Κλυταιμνήστρα προσπαθεί μέσω ενός γράμματος να παρουσιάσει στον γιο της, τον Ορέστη, τη δική της οπτική για μια σειρά έντονων συναισθηματικά γεγονότων στη ζωή της. Από την απέχθεια που ένιωθε προς τον ίδιο της τον άνδρα, τον Αγαμέμνονα, μέχρι τη θυσία της κόρης της, της Ιφιγένειας.
Αυτό που καταλαβαίνουμε εξαρχής είναι πως η πρωταγωνίστρια συνδέεται άμεσα με την εποχή μας. Δεν πρόκειται για μια ακόμα μυθολογική φιγούρα αλλά, κατά την άποψη μου, για οποιαδήποτε γυναίκα των σύγχρονων κοινωνιών. Η Κλυταιμνήστρα αποδομεί σταδιακά την εικόνα του απόλυτα σεβάσμιου και σκληρού πολεμιστή Αγαμέμνονα, ενώ παράλληλα η ίδια σπάει το στερεότυπο της παθητικής γυναίκας. Όσο η βασίλισσα των Μυκηνών καταθέτει ψυχή και σώμα στον Ορέστη, ο Αγαμέμνονας γίνεται στα μάτια του κοινού το πρότυπο του σωβινιστή άνδρα, αφού αντιμετωπίζει τη γυναίκα του σαν έπαθλο και της συμπεριφέρεται εξουσιαστικά. Η συζήτηση μεταξύ του παρελθόντος και του σήμερα συνεχίζεται με τους αντιπολεμικούς συμβολισμούς που προκύπτουν από τον πλήρη χλευασμό στο «ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς».
Και όμως. Μέσα σε αυτή την απόλυτη ηθική σαπίλα των Μυκηνών (ή της Αθήνας ή του Παρισιού) η Κλυταιμνήστρα προτιμά να μη θυματοποιηθεί. Η στάση και ο τρόπος που επιλέγει να θίξει τα κακώς κείμενα της ζωής της προσιδιάζουν σε έναν άνθρωπο περήφανο παρά μεμψίμοιρο. Η βασίλισσα των Μυκηνών θα τολμήσει να μιλήσει για τον έρωτα της με τον Αίγισθο και για την προσωπική της ελευθερία. Παρ’ότι το τέλος της πρωταγωνίστριας είναι τραγικό, οι θεατές δεν θα το μάθουν ποτέ. Το κείμενο και η σκηνοθεσία αφήνουν το κοινό με την εντύπωση πως η Κλυταιμνήστρα δεν ήταν ένα ακόμη θύμα αυτού του συστήματος, αλλά ήταν μια γνήσια ριζοσπαστική φιγούρα.
Αναφορικά με την ερμηνεία, η Μ. Αργυροπούλου είναι φοβερή. Διατηρώντας το επιβλητικό της ύφος καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, φροντίζει να υπενθυμίζει στο κοινό πως παρακολουθεί μια βασίλισσα ή μάλλον τη βασίλισσα των Μυκηνών. Ταυτόχρονα, όμως, μέσω των εναλλαγών του γέλιου και της θλίψης επιτυγχάνεται η ουσιαστική σύνδεση με τους θεατές. Τους υπενθυμίζει πως ακόμα και οι βασίλισσες είναι άνθρωποι. Bonus σημείο στην εξαιρετική αυτή ερμηνεία αποτελεί η ζωντάνια σε κάθε βλέμμα της πρωταγωνίστριας. Μια ζωντάνια που σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες αυξομειώσεις στην ένταση της φωνής, με έκανε να ανατριχιάσω σχεδόν από την πρώτη στιγμή.
Η παράσταση "Γράμμα στον Ορέστη" παίζεται κάθε Παρασκευή στις 21:15 στο θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ. Προπώληση εισιτηρίων https://www.ticketservices.gr/event/gramma-ston-oresti-theatrro-alkmini/?lang=el